Paper Trade

Banka hazinesinde ilk çalışmaya başladığımda Aktif Pasif Yönetimi (ALM) masasında göreve başladım, sonrasında ise Trading Desk’e Fixed Income Trader olarak geçtim. ALM’de de trade ediyordum, özellikle swaplarda pozisyon açardım ama pozisyonlar küçük ve vadesi çok kısaydı. Trading Desk’e ilk geçtiğimde Trading Desk Head olan patronum bana 2 hafta paper trade yapacaksın, her gün bakacağız, belki biraz daha uzun sürede yaptırabilirim ama ben sana yol verene kadar gerçek işlem yapmayacaksın demişti. Hatırlıyorum da hem egom hem de gururum incinmişti. Bugün geriye dönüp baktığımda kendisine teşekkür ederim, iyi ki bana paper trade yaptırmış…

Paper Trade Nedir?

İster temel ister teknik tandansla olsun açmak istediğiniz pozisyonu gerçek bir işlem yapmadan kağıt üzerinde açıp takip etmeye, kağıt üstünde kar zarar hesaplamaya ve kağıt üstünde pozisyon yönetme psikolojisini öğrenmeye Paper Trade denir.

Paper Trade riski sıfır, ödülü de maddi olarak sıfır ama manevi olarak sonsuz bir işlem biçimidir. Haklı olmakla haklı olmamak arasındaki çizgide piyasa haklı olana para kaybettiriyorsa, yedek kulübüsünde Paper Trade yapmak hem zarar etmemek hem de piyasayı anlamak için önemlidir.

Ben bugün hala gerektiğinde paper trade yaparım hatta üst üste başarısız pozisyonlar aldığım dönemde kendimi nadasa çekerim, önce hatalarımı neden yaptığımın farkına varmaya çalışırım ki bunu yaparken piyasa izlemeyi bir süre bırakırım, sonrasında da yeniden aktif olarak piyasaya dönmeden birkaç gün Paper Trade yaparım ki o kötü psikolojinin etkisinden kurtuldum mu diye kendimi kontrol ederim.

Ben Nasıl Paper Trade Yapıyorum?

Mesela bir süre kenara çekileyim dediğimde önce yaptığım hataları yazdığım defterden okuyorum, pozisyona sokan düşüncelerimin ve psikolojimin üzerine düşünüyorum. Bazen haklı ve doğru pozisyon almama rağmen piyasanın momentumuna ve flow’a karşı durmaya çalıştığımı, bazen de salt hatalı pozisyon aldığımı gözlemliyorum. Ama asıl büyük hata zinciri haklı sebeplerle piyasanın aksine alınan bir pozisyonda ısrarcı olduktan sonra pozisyonda kol kesip inanmadığım yönde zararımı çıkarmak için pozisyon aldığımda oluşuyor. Çünkü o inanmadığım pozisyonu aldığımda genelde piyasa doygun fiyata erişmiş olabiliyor ve bu sefer zarar kurtarma amaçlı açtığım pozisyon da zarar yazabiliyor. Sebebi basit, “kaybetmenin psikolojisinden arınamazsanız, size daha çok kaybettirecek pozisyonlar açarsınız.” İşte bu dönemlerde inanmadığım pozisyona geçmek yerine Paper Trade yapmak ve piyasayı bu şekilde gözlemlemek psikolojimi yönetmek ve piyasa fiyatlamasındaki sebep-sonuç ilişkisini anlamama yardımcı oluyor.

Bir kağıda X hissesinde trade pozisyonu açtığımı yazıyorum, stop loss ve take profit seviyelerimi de oraya yazıyorum. Sonrasında ise bu pozisyonu neden açtığımı ve açarken ki psikolojimi yazıyorum. Her gün kapanışta pozisyonu kar/zarar açısından değerliyorum, stop loss veya take profit seviyeme gelene kadar bu süreç devam ediyor. Gün kapanışında değerleme yaparken de altına o günkü değerleme sonucunun bana ne hissettirdiğini yazıyorum. Çoğunlukla sonuç şöyle oluyor, kar ediyor olsam bile inanmadığım bir pozisyon olduğu için keyif almıyorum ve piyasadaki fiyatlamanın temel saiklerden uzak ama momentumun tetiklediği ve genele yayılmış bir fiyatlama sonucu olduğunu gözlemliyorum. Genele yayılmış bir fiyatlama (crowded trade), bir süre sonra (t=?, bazen 1 gün bazen 3 ay) çoğunlukla terse dönmeye mahkumdur. Ve fark ediyorum ki çoğunlukla take profit olarak yazdığım seviyeye piyasa gelmeden fiyat dönmüş oluyor. Sebebi de çok basit, take profit’i bir teknik bakış açısıyla ya da bir değerleme beklentisi ile değil, beni Paper Trade’e ittiren zarar ile belirlemişim yani zararı çıkartacak tutarı pozisyona yedirmişim. Bu çok büyük bir hatadır, o zarar orada kaldı, yeni bir sayfa açıldı ama demek ki aklım o zarar ettiren pozisyonda kalmış. İşte bu psikolojiden kurtulana kadar yeni işlem açmıyorum ve Paper Trade ile kendimi kontrol ediyorum.

Paper Trade’i sadece benim kullanış amacımla kullanmak zorunda değilsiniz. Yatırıma/trading’e yeni başlayan kişiler kendilerini tanımak, piyasayı anlamak, geliştirdikleri işlem biçimlerini kontrol etmek için de kullanabilirler. Şunu bilin ki sürekli oyunda olmak zorunda değilsiniz, sürekli işlem açmak zorunda değilsiniz, bazen kenarda oturmak ve izlemek en güvenli ve konforlu seçimdir. Yatırım hayatı çok uzundur, fırsatlar bitmez/kaçmaz ama sermayenizi koruyamazsanız yatırım hayatınız dilediğiniz kadar uzun sürmez ve çok acılı olur. Her gün yeni bir gündür ve her gün yeni fırsatlar çıkacaktır. Siz hazır olana kadar Paper Trade size yoldaştır, sadece hazır olduğunuzda oyuna girin.

Ve unutmayın piyasadaki fiyatlama mekanizması belli dönemlerde sürekli değişir, tek bir düşünce kalıbı ile 20-30 sene işlem yapıp para kazanamazsınız. Değişimleri anlamak ve ona adapte olmak için de Paper Trade risksiz bir yoldaştır. Yeni bir düşünce ve işlem kalıbı oluşturuna kadar Paper Trade yapabilirsiniz.

Ve bunu kesinlikle dijital olarak yapmamanızı, el yazınızla kağıt üstünde yapmanızı tavsiye ederim. Dijital olarak yazılanlar unutulabilir ama el yazısıyla yazmak beyninize kazımaktır.